Hoe selecteren we een nieuwe bestuurder?

In het algemeen ligt in de WOR de verplichting tot actie meestal bij de ondernemer. In de praktijk is het echter vrijwel altijd de bestuurder die actie onderneemt. Het onderscheid is vaak moeilijk te maken.

Bij art. 30 van de WOR ligt het anders. Meestal wordt de benoeming van een nieuwe bestuurder niet gerealiseerd door de (oude) bestuurder, maar neemt de raad van commissarissen (RvC), de raad van toezicht (RvT) of een bestuurder op een hoger niveau het besluit. Voor al die partijen is de OR geen directe gesprekspartner. De betrokkenheid van de OR bij de aanstelling van een nieuwe bestuurder wordt daarom vaak vergeten. Wat kun je daar als ondernemingsraad aan doen?

De volgende stap is als OR vertegenwoordigd te zijn bij gesprekken met kandidaat-bestuurder(s). Als medezeggenschap maak je daarmee direct een punt naar de aanstaande nieuwe bestuurder: in deze organisatie is de OR is een partij die een rol speelt bij de besluitvorming. In de gesprekken stel je als OR-vertegenwoordiging ten minste één vraag: ‘Hoe wilt u omgaan met de medezeggenschap?’ Het antwoord op die vraag is vrijwel zeker bruikbaar voor het advies. De kandidaat-bestuurder zal zich immers op zijn voordeligst willen profileren. Noteer de antwoorden van alle kandidaat-bestuurders op voorgaande vraag daarom zo letterlijk mogelijk, bijvoorbeeld: ‘de kandidaat-bestuurder gaf aan dat hij de ondernemingsraad optimaal zal informeren en vroeg wil betrekken bij besluiten.’ Dat antwoord is later van belang voor het advies.

Een nieuwe bestuurder heeft natuurlijk niet alleen invloed op het medezeggenschapsoverleg. Als ‘hoogste direct leidinggevende’ heeft hij ook een grote invloed op de koers van de onderneming. Vind je als OR dat er een bepaalde verandering nodig is in de organisatie, vraag de kandidaat-bestuurders dan naar hun ervaring daarmee (‘Heeft u eerder een dergelijke verandering doorgevoerd?’). Het antwoord geeft vaak een goede indicatie van de stijl van de kandidaat-bestuurder en van diens kwaliteiten. Daarmee geeft het ook een indicatie of de bestuurder datgene kan, wat volgens de OR nodig is. Voorbeeldvragen zijn: heeft u eerder een organisatie klantgerichter moeten maken, heeft u eerder een fusie doorgevoerd, heeft u eerder rust moeten brengen in een organisatie etc. Vergeet vooral niet door te vragen.

Een art. 30-gesprek is een eerste stap in de samenwerking met een nieuwe bestuurder. Het is daarmee een uitgelezen kans om richting te geven aan de relatie met hem of haar. Door je hier als OR duidelijk te positioneren, stel je de norm. De invloed daarvan kan moeilijk onderschat worden en is waarschijnlijk nog veel belangrijker dan invloed op wie de bestuurder wordt!